Khi tham quan Đà Lạt thành phố ngàn hoa nổi tiếng của du lịch Việt Nam với không khí trong lành và yên bình thu hút biết bao du khách đặt chân đến nơi đây, ngoài những nơi nổi tiếng Thung lũng tình yêu, Nhà thờ con gà, đồi mộng mơ… mang nét đặc trưng riêng của xứ sở sương mù mà ai cũng yêu thích nhưng nếu đã đến đây bạn đừng bỏ qua một nơi mới mẻ vừa được góp tên vào các điểm đến của du lịch Đà Lạt, đó là Làng Cù Lần, ngôi làng nhỏ nằm dưới chân núi Lang Biang xinh đẹp.
Cổng vào làng Cù Lần – Ảnh: Võ Văn Việt
Thoạt mới đầu nghe tên Cù Lần mình thắc mắc và cứ suy nghĩ sao lại có cái tên ngộ dữ vậy không biết! nghe mà cứ hình dung ra chắc có sự tích về anh chàng khờ khạo, cù lần nào đó. Nhưng không phải thì ra đó là tên của một động vật hiền lành nhỏ bé trong làng có tên cù lần và xung quanh làng được bao bọc bởi những tán cây cù lần.
Ngôi làng nhỏ yên tĩnh này nằm cách Hồ Xuân Hương 21km, từ trung tâm thành phố bạn đi theo hướng về ngọn núi LangBiang, rẽ theo con đường đẹp nhất là tỉnh lộ 722, gần ở suối Vàng – suối Bạc, dòng suối Bạc nằm ở trong ngôi làng. Nơi đây đã được người dân hình thành và sinh sống từ thập niên 60 của thế kỷ trước, đa số là những anh em đồng bào K’Ho hiền lành và chất phát, từ “Cù Lần” chắc cũng hình dung một phần nào ít nhiều về sự thật thà của những người dân nơi này.
Ngôi làng nhỏ yên tĩnh này nằm cách Hồ Xuân Hương 21km, từ trung tâm thành phố bạn đi theo hướng về ngọn núi LangBiang, rẽ theo con đường đẹp nhất là tỉnh lộ 722, gần ở suối Vàng – suối Bạc, dòng suối Bạc nằm ở trong ngôi làng. Nơi đây đã được người dân hình thành và sinh sống từ thập niên 60 của thế kỷ trước, đa số là những anh em đồng bào K’Ho hiền lành và chất phát, từ “Cù Lần” chắc cũng hình dung một phần nào ít nhiều về sự thật thà của những người dân nơi này.
Một góc làng Cù Lần – Ảnh: Nguyễn Trung Hiền
Về đây không những bạn được ngắm hoa đơn thuần mà sự yên tĩnh, nét bình dị mộc mạc sẽ được thể hiện rõ qua những mái nhà sàn truyền thống được dựng nên (nhưng cũng đầy đủ tiện nghi) những hàng cây xanh bao phủ có chút gì đó hoang vu rừng rú, tiếng chim hót líu lo suốt ngày cùng tiếng chảy róc rách của dòng suối Bạc chảy len lõi quanh vùng, đặc biệt còn có những chú cù lần nhỏ nhỏ xinh xinh ở trên cây, hiền lành như tên của chú, với bộ lông màu nâu vàng pha chút xám trắng, đôi mắt thì to tròn long lanh, phần mõm hơi nhọn, nhú 2 lỗ tai, thuộc bộ linh trưởng, chi có 5 ngón, ngón cái có móng.
Ở nước ta có 2 loài trong sách đỏ là cù lần lớn, cù lần nhỏ, trọng lượng khác nhau, nó còn có tên khoa học là con Cu Li, hay dân gian thường gọi là con “Mắc cỡ” hoặc “xấu hổ” vì gặp người là rất nhác, cuộn tròn người và che mặt dù là thuộc họ linh trưởng. Có đặc tính là ngủ ngày thức đêm, thức để tìm đồ ăn, chúng ăn những động vật nhỏ bé như côn trùng, cào cào, một ít cây lá…ban đêm tìm mồi nhờ đôi mắt tinh anh cực kỳ sáng, nhìn thấy bất cứ thứ gì trong đêm, lẩn tránh kẻ thù, do có đôi mắt to thiên bẩm có độ mở lớn nên có thể nhận nguồn sáng rất tốt và khuếch đại như hai bóng đèn pha để quan sát trong đêm tối.
Một phần là do đặc tính hiền lành, phần còn lại cũng vì đôi mắt quá to và long lanh ấy, vì độ mở to và nhận ánh sáng quá tốt nên nếu ban ngày nhìn quá nhiều ánh sáng hoặc mặt trời vô tình rọi vào, nguồn sáng quá lớn sẽ làm nguy hại đến đôi mắt của chúng, mắt mấy bé culi dễ thương này sẽ loạn thị luôn ấy, nên ban ngày mấy bé hay cuộn mình, cuối đầu và che mắt, ai làm gì thì làm, nói vui là bắt cóc bỏ dĩa cũng được luôn, đồng bào K’ho ngoài canh tác, hái lượm, khai thác cây thì cũng thường hay chế tác những con Cù Lần (Culi) bán cho khác du lịch ở Hồ Xuân Hương, nhiều khi cũng bán luôn mấy bé cù lần thiệt nếu vô tình bắt được, giá dao động từ 50 đến 300 nghìn tuỳ loài, nhiều bạn du lịch đến Đà Lạt nhìn thấy chúng nhỏ nhỏ dễ thương cũng mua về nuôi.
Ánh mắt một chú cù lần ngây thơ “vô số tội” – Ảnh:City Pass Guide
Nhưng, nhưng các bạn cũng lưu ý rằng dù đi đến trung tâm thành phố hay vào làng, vô tình thấy thì cũng nên quan sát cho biết, nâng niu gì đó cũng được nhưng mong các bạn đừng nên bắt hay mua về để nuôi dù là yêu quý chúng, có ý tốt muốn chăm sóc vì loài động vật nhỏ bé thân thiện này đang được xếp vào hàng có nguy cơ tuyệt chúng cần được bảo vệ trong sách đỏ. Hãy cho chúng ở lại với mẹ thiên nhiên. Thay vào đó bạn có thể mua bằng những chú cù lần nhồi bông xinh xắn.
Ngoài ra, cây cù lần cũng thuộc cây thuốc quý cần được bảo tồn, có công dụng bào chế thuốc, nên ở một vài nơi ở nước ta cũng chặt phá để bán đến mức báo động, cây có sức sống rất mãnh liệt trong tự nhiên.
Đến ngôi làng mới nổi này bạn không chỉ tận hưởng được bầu không khí trong lành, nhìn ngắm những động thực vật quý mà còn trải nghiệm nhiều điều thú vị, nếu đi cùng nhóm bạn hoặc gia đình bạn có thể mang đồ ăn thức uống thoải mái, lều trại ở lại qua đêm, đốt lửa trại bập bùng cùng tiếng cồng chiêng Tây nguyên, câu cá, chèo thuyền, tham quan bằng xe địa hình, đi xe jeep vượt đèo lội suối, ghé ngang ngôi nhà nhà nhỏ để xem các bức tranh của danh hoạ nổi tiếng, vào chợ Chồm Hổm để mua vài vật phẩm lưu niệm của cư dân K’ho về làm quà: mỹ nghệ, vật phẩm khô…
Lối thi thơ mộng, một điểm đến chụp hình rất thu hút – Ảnh: Johnlemon12/vnphoto.net
Về đêm nhiệt độ nơi đây rất lạnh, nếu không phải dân địa phương thì bạn nên mang theo áo mặc ấm và khăn choàng cổ. Thật ra loại hình du lịch cắm trại này không gì xa lạ với mọi người như là bắt vịt, bắt cá ở miền Tây đồng bằng sông Cửu Long rất nhiều, đốt lửa trại uống rượu cần thì ở Gia Lai, Komtum cũng đã khai thác từ rất lâu, nhưng ở ngôi làng Cù Lần này hay ở chỗ biết kết hợp cả hai hình thức nghỉ dưỡng giữa thiên nhiên với khí hậu hết sức trong lành, cảnh vật đẹp mê hồn của những ngôi nhà sàn truyền thống lẫn hiện đại, các bậc tam cấp, lối di riêng, vườn hoa phong phú theo mùa ngay trước hiên nhà, dọc 2 bên lối đi, tạo cảm giác cho bạn dường như đang lạc vào vùng quê yên bình nào đó ở Châu Âu chứ không phải Việt Nam, thêm một chút khám phá sự hoang dã, một chút mạo hiểm băng rừng cũng đủ để kích thích sự tò mò của bạn, ngay cả cái tên Cù Lần lạ lạ, ngộ ngộ cũng là sự khác biệt làm bạn phải thắc mắc như mình lúc ban đầu.
